TBMM Adalet Komisyonu'nda, kamuoyunun takip ettiği Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ilk on beş maddesi kabul görerek yasalaşma sürecinde bir aşama daha kaydedildi.
İcra ve İflas Hukukunda Usul ve Tasarruf Güvenliği
Teklifle birlikte İcra ve İflas Kanunu'nda (İİK) önemli değişikliklere gidiliyor. Buna göre, ihale feshini talep eden ve nispi harç ile teminat yükümlülüğünü yerine getirmeyenlerin bu talepleri, mahkeme tarafından dosya üzerinden ve kesin olarak reddedilecek.
Eğer teminat ya da harç eksik yatırılmışsa, mahkeme tarafından tebliğ edilecek muhtıra ile bu eksikliklerin iki haftalık kesin süre içinde tamamlanması istenecek. Aksi durumda, fesih talebi derhal ve kesin olarak reddedilecektir.
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı neticesinde, aciz belgesinin düzenlendiği ya da iflasın açıldığı tarihten önceki bir yıl içinde yapılan, alışılmış hediyeler dışındaki tüm bağışlamalar ve ivazsız tasarruflar iptale tabi olacaktır. Özellikle belirli akraba grupları (alt/üst soy, üçüncü derece dahil hısımlar, eş ve kayın hısımları) arasında ve ortak konutta yaşayan kişilerce yapılan tasarrufların, gerçek değere uygun ivazlı olduğu ispatlanmadıkça bağışlama sayılması hükme bağlanıyor. Benzer şekilde, borçlunun kendi verdiği şeyin değerine göre çok düşük bir fiyatla kabul ettiği sözleşmeler ile ömür boyu gelir ya da ölünceye kadar bakma sözleşmeleri de uygun karşılık sağlandığı ispatlanmadıkça bağışlama olarak kabul edilecektir.
Ayrıca, İİK’daki istinaf ve temyiz yollarına başvurma ile ilgili parasal sınırların belirlenmesinde, miktar olarak şikayet başvurusunun veya davanın açıldığı tarih esas alınacaktır.
Avukatlık Mesleği Disiplin Sistemi Yeniden Düzenleniyor
Avukatlık Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, avukatların görevlerinden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlar nedeniyle haklarında son soruşturma açılmasına karar verilmesi durumları ve yargılamanın nihai kararları kayıtlı oldukları baroya bildirilecektir.
Anayasa Mahkemesi iptali sonrası yeniden düzenlenen disiplin cezaları; uyarma, kınama, para cezası, işten çıkarma ve meslekten çıkarma olarak belirleniyor. Disiplin cezası alan bir avukatın, cezanın kesinleşmesinden itibaren beş yıl içinde yeni bir disiplin suçu işlemesi halinde, öngörülen cezanın bir derece ağırı uygulanacaktır. Meslekten çıkarma cezası gerektirmeyen durumlarda ise, ilk defa disiplin cezası verilmesini gerektiren fiiller için bir derece hafif ceza uygulanabilecektir.
Disiplin soruşturmalarında ceza verme yetkisi, kovuşturma sonucunun beklenmesine karar verildiği hallerde, kesinleşen mahkeme kararının baroya bildiriminden itibaren bir yıl geçmekle zaman aşımına uğrayacaktır. İdari işleme karşı dava açılması durumunda zaman aşımı kesilecek ve Mahkeme kararı sonrasında en geç iki yıl içinde yeniden soruşturma yapılması gerekecektir.
Kamu İhalelerinde Hakkaniyet ve Bedel İadesi
Kamu İhale Kanunu'nda Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararıyla oluşan hukuki boşluğu gidermek amacıyla değişiklikler yapılıyor. İtirazen şikayet başvuru bedeli, dilekçedeki iddiaların haklılık oranına göre hesaplanacak kısmının Kurul kararıyla başvuru sahibine iadesi öngörülüyor. Bedel iadesi için Kurul kararının bildirimini izleyen 30 gün içinde Kuruma yazılı talep zorunluluğu bulunmaktadır.
Ayrıca, Mücbir sebepler (doğal afetler gibi) nedeniyle sözleşmenin feshedilmesi hallerinde, tahsil edilmiş bedelin ilk sözleşme bedelinin tamamlanmayan oranına karşılık gelen kısmı Kurul kararıyla yükleniciye iade edilecektir. Bu hükümler 26 Aralık 2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.
TCK ve Yargılama Görevlerinde Değişiklikler
Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamındaki "Akıl hastalığı" hükmünde yapılan değişiklikle, cezai sorumluluğu kabul edilen kısmi akıl hastaları hakkında hem cezanın infazı hem de akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirlerinin uygulanması amaçlanıyor. Bu kapsamda, ağırlaştırılmış veya müebbet hapis gerektiren suçlarda bir yıldan, üst sınırı 10 yıldan fazla hapis gerektiren suçlarda ise altı aydan az olmamak üzere sağlık kurumunda tedavi süresi belirlenmiştir.
Dolandırıcılık suçlarına ilişkin yargılamalarda oluşan görev uyuşmazlıklarını gidermek amacıyla, "dolandırıcılık" suçunun yargılaması artık Asliye Ceza Mahkemelerinde yapılacaktır. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte ağır ceza mahkemelerinde görülen veya üst kanun yolu aşamasında olan "nitelikli dolandırıcılık" davaları, görev değişimi gerekçesiyle durmayacak veya bozulmayacak, eski kurallara göre sonuçlandırılacaktır.
Görüşmelerin devamına saat 18.00'de başlanacağı Komisyon Başkanı tarafından duyurulmuştur.
