Son günlerde Ankara'dan sonra Bolu'da da varyant Creutzfeldt-Jakob Hastalığı (vCJD) şüphesiyle hastaların ortaya çıkması, halk arasında 'Deli Dana Hastalığı' olarak bilinen bu ölümcül nörolojik hastalığın bulaşma yollarını yeniden gündeme getirdi.
Hastalık, bir virüs veya bakteri yerine, prion adı verilen anormal yapıdaki proteinler aracılığıyla yayılıyor.
Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde tedavi gören bir hastada, yapılan laboratuvar testleri sonucunda vCJD lehine pozitif bulgular raporlanması, yetkilileri alarma geçirdi.
İnsanlara Nasıl Bulaşır?
Deli dana hastalığının (Sığırlarda Sığır Süngerimsi Ensefalopatisi - BSE) insanlara bulaşmasının en önemli ve yaygın yolu şudur:
Deli dana hastası bir sığırın beyni, omuriliği ve sinir dokuları, hastalığı bulaştıran prionları (anormal proteinleri) içerir. Bu kısımların veya bu kısımların karıştığı etlerin yenmesiyle hastalık insana geçer.
Bu prionlar, eti ne kadar pişirirseniz pişirin (standart sıcaklıklarda) maalesef yok olmazlar.
Bu hastalık türleri (vCJD ve CJD), tıbbi işlemler sırasında da bulaşabilir. Buna ‘iyatrojenik bulaşma’denir.
Hastalığı henüz göstermeyen (kuluçka dönemindeki) bir kişiden alınan kan, organ veya doku (örneğin gözün kornea tabakası) nakledilirse bulaşma olabilir.
Prion denen bu zararlı proteinlerle kirlenmiş ameliyat aletleri, yeterince temizlenmeden tekrar kullanılırsa hastalığı yayabilir. Çünkü prionlar, normal temizlik yöntemlerine dayanıklıdır.
Uzmanlardan Önemli Uyarı
Hastalığın bulaşma riskine karşı uzmanlar, vatandaşları özellikle gıda güvenliği konusunda dikkatli olmaya çağırıyor.
Tüketilecek et ve et ürünlerinin sadece Tarım ve Orman Bakanlığı onaylı, güvenilir ve denetimli tesislerden temin edilmesi büyük önem taşıyor.
Kaynağı ve kesim şartları belli olmayan, yasa dışı kesim sonucu elde edilen ürünlerden kesinlikle uzak durulmalıdır.
Hastalığın Seyri
Hastalık, bulaştıktan sonra belirti vermesi on yıllar sürebilen uzun bir kuluçka dönemine sahiptir. Belirtiler ortaya çıktıktan sonra ise hızlıca ilerler.
Konuşma bozuklukları, denge kaybı, kas seğirmeleri ve bunama gibi ağır nörolojik semptomlara yol açar.
Ne yazık ki, hastalığın kesin bir tedavisi bulunmuyor ve genellikle kısa sürede ölümle sonuçlanıyor.
